Bài giảng của Đức cha Mathêô trong thánh lễ Đức Maria thăm viếng bà Êlisabeth tại Đại hội giới trẻ Giáo tỉnh Huế ở Trà Kiệu

Thứ bảy - 26/07/2025 04:21

Hôm nay là ngày thứ hai trong cuộc Đại hội giới trẻ Giáo tỉnh Huế lần thứ 3 do Giáo phận Đà Nẵng đăng cai tổ chức từ ngày 22 đến ngày 23 tháng 7 năm 2025 tại Trà Kiệu. Trà Kiệu là nơi cách đây 140 năm, chính xác là vào năm 1885, Đức Mẹ đã hiện ra để an ủi và bảo vệ cộng đoàn tín hữu khỏi bị phong trào Văn Thân tàn sát. Từ đó Trà Kiệu đã trở thành một điểm hành hương quan trọng của Giáo phận Đà Nẵng. Hơn nữa năm nay là Năm thánh Hy vọng của Giáo Hội hoàn vũ. Do đó cuộc đại hội giới trẻ hôm nay trở thành một cuộc hành hương Năm thánh mà trung tâm điểm là Đức Giêsu Kitô, niềm hy vọng cua chúng ta.

Cao điểm của cuộc hành hương Năm thánh và của Đại hội giới trẻ Giáo tỉnh Huế năm nay là Thánh lễ kính Đức Maria đi thăm viếng Bà Êlisabeth. Nếu ngày xưa Đức Mẹ đã đến thăm viếng Bà Êlisabeth để đưa Chúa Giêsu đến cho gia đình bà và ở lại giúp đỡ bà trong thời gian sinh con, và nếu vào năm 1885 Đức Mẹ đã hiện đến tại Trà Kiệu này để viếng thăm và cứu chữa đoàn tín hữu đang gặp cơn bách hại, thì hôm nay Mẹ cũng đến viếng thăm giới trẻ để gặp gỡ từng bạn trẻ và hướng dẫn họ sống trọn vẹn tuổi trẻ của mình theo gương của Mẹ.

Người ta thường nói: sống là gặp gỡ. Con người mang trong mình một xã hội tính, do đó trên cõi đời này không ai là một hòn đảo cô quạnh giữa đại dương, không ai có thể sống hạnh phúc trong sự cô lập đối với tất cả mọi người. Vì thế, sự gặp gỡ là một trong những yếu tố quan trọng trong đời sống con người trên bình quốc tế, quốc gia, cũng như cá nhân trong xã hội.

Bao nhiêu vấn đề quốc tế được giải quyết không phải do những cuộc chiến tranh, những cuộc đối đầu, cho bằng do những cuộc đối thoại, những cuộc gặp gỡ. Quan hệ giữa hai nước có thể chuyển từ tình trạng lạnh lùng và thù nghịch thành ấm áp và hữu nghị nhờ những cuộc gặp gỡ thượng đỉnh giữa các vị nguyên thủ quốc gia hay những cuộc gặp gỡ thường xuyên giữa các nhà ngoại giao. Người ta có thể giải quyết nhiều vấn đề quốc tế quan trọng tại bàn hội nghị với những cái bắt tay nồng ấm và nụ cười xã giao hơn là tại chiến trường với chiến xa và trọng pháo.

Thường thì những cuộc gặp gỡ cởi mở và chân tình có sức đánh tan những thành kiến và nghi kỵ lẫn nhau, và làm cho mối thân tình giữa con người ngày càng thêm chặt chẽ. Càng gặp gỡ nhau nhiều, người ta càng hiểu nhau và càng xích lại gần nhau hơn. Nhất là khi những cuộc gặp gỡ ấy được thực hiện vì lý do bác ái huynh đệ, như lời dạy của Thánh Phaolô trong thư gửi tín hữu Roma ở bài đọc 2 (Rm 12,6-18), hoặc như trường hợp của Đức Maria và bà Êlisabeth trong đoạn Tin mừng hôm nay (Lc 1,39-56).

Trong Tông huấn Christus Vivit gửi người trẻ, số 46, Đức Thánh Cha Phanxicô đã viết: “Maria là một thiếu nữ có tâm hồn thanh cao tràn ngập niềm vui (x. Lc 1,47), đôi mắt ngời sáng ánh sáng của Chúa Thánh Thần chiêm ngắm cuộc đời bằng đức tin và lưu giữ mọi sự trong lòng (x. Lc 2,19.51). Đó là người phụ nữ ân cần, mau mắn lên đường khi biết rằng người chị họ cần đến mình, chẳng bận tâm về các kế hoạch của mình, nhưng “vội vã” ra đi đến miền đồi núi (Lc 1,39).

Khi nghe sứ thần Gabriel cho biết người chị họ là bà Êlisabeth ở thành Ein-Karem vừa được Thiên Chúa đoái thương cho cưu mang con trai trong lúc tuổi già, Đức Maria đã vội vã lên đường đến thăm bà, nhằm mục đích chia vui và giúp đỡ bà trong những ngày sinh nở. Con đường từ Nadarét đến Ein- Karem dài hơn trăm cây số, lại gập ghềnh quanh co. Đối với một thiếu nữ như Đức Maria thì việc cuốc bộ cả một quãng đường như thế quả là hết sức khó nhọc. Nhưng không hề gì, lòng bác ái đã chắp cánh cho Mẹ, đã thúc đầy Mẹ vượt qua mọi khó khăn để cuối cùng gặp được người chị họ trong sự ngạc nhiên và vui mừng khôn xiết kể.

Ngay lập tức, khi Đức Maria vừa cất tiếng chào, thì Bà Êlisabeth cảm thấy thai nhi vừa được cưu mang 6 tháng trong bụng nhảy mừng, điệu nhảy nói lên niềm vui của Dân Thánh trong ngày được Chúa viếng thăm và ban ơn cứu độ, như lời ngôn sứ Xôphônia trong bài đọc 1 (Xp 3,14-18a). Vào thời Cựu Ước, khi dân Israel bị rơi vào cảnh chiến tranh loạn lạc hay lưu đày, các ngôn sứ được Chúa sai đến loan báo về những cuộc viếng thăm của Người. Người viếng thăm để an ủi dân Người và ban ơn cứu thoát cho họ. Những cuộc viếng thăm trong Cựu Ước vừa báo trước vừa chuẩn bị cho cuộc viếng thăm cuối cùng và quan trọng nhất được thể hiện qua mầu nhiệm Nhập Thể khi Thiên Chúa Ngôi Hai sinh xuống trần gian và ở với loài người: “Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi đang ngự giữa ngươi” (Xp 3,17).

Thế là, qua cuộc gặp gỡ giữa Bà Êlisabeth và Đức Maria, Gioan Tẩy Giả đã gặp được Đức Kitô ngay cả trước khi sinh ra để sau này trở thành vị tiền hô cho Người. Đó là tiền đề cho tất cả những cuộc gặp gỡ giữa Chúa Giêsu đối với mỗi người trong Dân Thánh, cách riêng trong bối cảnh Năm thánh 2025 này, như lời Đức Thánh Cha Phanxicô đã viết trong Tông sắc Spes Non Confundit khai mở Năm thánh: “Đối với mọi người, ước gì Năm thánh là một thời điểm gặp gỡ Chúa Giêsu cách sống động và cá vị, Người là “cánh cửa” ơn cứu độ (x. Ga 10,7.9), là “niềm hy vọng của chúng ta” (x. 1Tm 1,1), là Đấng mà Giáo Hội có nhiệm vụ phải loan báo luôn mãi, ở mọi nơi và cho tất cả mọi người” (SNC 1).

Khi đến gặp gỡ Bà Êlisabeth, Đức Maria là một người trẻ, một cô gái đang ở độ tuổi trăng tròn, tràn đầy sức sống, niềm tin và nghị lực. Mặc dù còn rất trẻ, Mẹ đã làm nên lịch sử nhờ sự dấn thân của Mẹ. Mẹ không phải là tương lai của Giáo Hội, nhưng toàn bộ tương lai của Giáo Hội tùy thuộc vào Mẹ, như lời Đức Thánh Cha Phanxicô đã viết trong Tông huấn Christus Vivit gửi người trẻ: “Đức Maria ngời sáng ở trung tâm của Hội Thánh. Ngài là kiểu mẫu tuyệt hảo cho một Hội Thánh trẻ trung muốn quảng đại và ngoan hiền bước theo Đức Kitô” (CV 43)

Cũng vậy, người trẻ không chỉ là tương lai của xã hội như nhiều người vẫn nói, nhưng người trẻ còn là hiện tại của xã hội, vì người trẻ thực sự tham gia vào việc xây dựng và phát triển xã hội bằng tài năng và nghị lực của mình, như lời Đức Phanxicô đã viết trong Tông huấn Christus Vivit: “Sau khi đã đọc qua Lời Chúa, chúng ta không thể chỉ nói rằng người trẻ là tương lai của thế giới. Họ là hiện tại của thế giới; họ góp phần làm cho thế giới được phong phú. Người trẻ không còn là trẻ con, họ ở trong giai đoạn bắt đầu đảm nhận những trách nhiệm, khi cùng với người lớn tham gia vào việc phát triển gia đình, xã hội và Hội Thánh” (CV 64).

Cuộc viếng thăm của Đức Maria tại nhà bà chị họ Êlisabeth đã làm nên lịch sử thánh vì Mẹ đã tạo điều kiện cho cuộc gặp gỡ giữa Thiên Chúa với Dân Người, một cuộc gặp gỡ cá vị giữa mỗi người tín hữu với Đức Kitô. Từ đây, Giáo Hội nói chung và mỗi người trẻ nói riêng cũng phải góp phần tạo nên lịch sử thánh bằng việc tạo điều kiện để con người gặp gỡ Đức Kitô. Một trong những phương cách quan trọng để tạo điều kiện cho con người gặp gỡ Đức Kitô, đó là những cuộc gặp gỡ cá vị, thân tình và đầy tình yêu đối với nhau như Đức Mẹ đã làm đối với bà chị họ Êlisabeth. Tuy nhiên, vào thời đại hôm nay, với sự lấn át của cá nhân chủ nghĩa cùng với nền văn minh kỹ thuật số, những cuộc gặp gỡ cá vị đang bị thử thách nặng nề, nhất là đối với giới trẻ là thành phần chịu ảnh hưởng nhiều nhất.

Thật vậy, theo nhận định của Đức Phanxicô trong Tông huấn Christus Vivit, internet và các trang mạng xã hội đã tạo ra một cách thức mới để truyền thông và thiết lập các tương quan. Giới trẻ là thành phần xã hội chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi các phương tiện truyền thông này. Các trang mạng đang tạo ra những cơ hội đặc biệt không những để con người dễ dàng tiếp cận các thông tin và tri thức, mà còn có thể gặp gỡ, đối thoại và trao đổi với nhau (x. CV 87). Tuy nhiên, sẽ không đúng đắn nếu chúng ta lẫn lộn truyền thông với sự giao tiếp hoàn hảo. Thật vậy, thế giới kỹ thuật số cũng là một\ không gian đầy cô đơn, thao túng, khai thác, bạo lực, đặc biệt là các trang web đen. Các phương tiện truyền thông kỹ thuật số có thể khiến mọi người bị lệ thuộc, cô lập và mất dần sự tiếp xúc với đời sống thực tế cụ thể, và như thế chúng cản trở sự phát triển của các mối quan hệ đích thực giữa người với người (x. CV 88).

Trước khi diễn ra Thượng Hội đồng Giám mục lần thứ XVI, có một tài liệu do 300 bạn trẻ trên khắp thế giới soạn thảo đã chỉ ra rằng “những mối tương quan trên mạng có thể trở thành phi nhân. Không gian số khiến mắt chúng ta trở thành mù trước tình trạng dễ tổn thương của người khác, và ngăn cản chúng ta tự mình suy nghĩ. Các vấn đề như khiêu dâm làm méo mó nhận thức của người trẻ về tính dục con người. Công nghệ được dùng theo cách này tạo ra một thực tế ảo song song, không màng đến phẩm giá con người”. Việc chìm đắm trong thế giới ảo dễ dàng đưa tới một kiểu “di cư kỹ thuật số”, nghĩa là xa rời gia đình cũng như các giá trị văn hoá và tôn giáo. Thái độ này đẩy nhiều người vào một thế giới cô đơn và tự dò dẫm, đến mức họ cảm thấy mất gốc mặc dù trong thực tế họ vẫn ở chỗ đó” (CV 90).

Trong đoạn Tin mừng hôm nay, chúng ta thấy Đức Maria là một người trẻ đầy tràn niềm vui và phúc lành trong tâm hồn, đến độ Mẹ đã buột miệng thốt lên bài thánh ca Magnificat mở đầu bằng câu: “Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa, thần trí tôi hớn hở vui mừng, vì Thiên Chúa Đấng cứu độ tôi!” Tuy
nhiên Mẹ đã không giữ lại niềm vui cho riêng mình, nhưng đã mau mắn lên đường để chia sẻ niềm vui ấy cho gia đình Bà Êlisabeth. Các bạn trẻ hôm nay cũng phải có niềm vui chứa chan trong lòng, vì Chúa đang hiện diện và hoạt động nơi các bạn. Tuổi trẻ cùng với niềm vui tuổi trẻ không phải do con người tạo ra, nhưng là một hồng ân của Thiên Chúa.

“Thiên Chúa là tác giả của tuổi trẻ và Người hoạt động trong mỗi người trẻ. Đối với người trẻ, tuổi trẻ là một thời gian được chúc phúc và là một phúc lành cho Hội Thánh và thế giới. Đó là một niềm vui, một bài ca của hy vọng và một phúc lành. Trân quý tuổi trẻ nghĩa là xem giai đoạn sống này như một khoảng thời gian quý giá chứ không như một quãng chuyển tiếp mà người trẻ cảm thấy bị đẩy đến tuổi trưởng thành” (CV 135). Vì vậy mỗi sáng mai thức dậy, các bạn trẻ hãy hăng hái lên đường đem niềm vui và phúc lành chia sẻ cho người khác theo gương Mẹ Maria.

Giờ đây, xin mượn lời của Đức Thánh Cha Phanxicô trong Tông huấn Christus Vivit để kết thúc bài suy niệm hôm nay, ngài viết: “Ngày nay, Đức Maria là người Mẹ chăm sóc chúng ta, những người con của Mẹ; trên hành trình cuộc đời chúng ta thường gặp mệt mỏi và thiếu thốn, nhưng mong sao ánh sáng hy vọng không bị dập tắt. Đó là điều chúng ta mong ước: ánh sáng hy vọng sẽ không tàn lụi. Mẹ của chúng ta đoái nhìn đoàn dân lữ hành này, một dân gồm những người trẻ mà Mẹ yêu thương, một dân kiếm tìm Mẹ trong cõi lặng của tâm hồn, ngay cả khi trong cuộc hành trình có nhiều ồn ào, nhiều huyên náo và phân tâm. Nhưng dưới ánh nhìn của Mẹ, chỉ còn sự thinh lặng chất đầy hy vọng. Thế nên Đức Maria soi sáng tuổi trẻ của chúng ta luôn mãi” (CV 48).

Tác giả: Gm. Matthêô Nguyễn Văn Khôi

Tags: Giảng lễ